Chinamoru Is...

I found this on the Indigenist Intelligence Review.

But its originally from the blog Anishinaabekwe.

Gof bunita yan gof magahet este.

Fihu gumongong yu' put i Chamoru siha, yan i hinasson-niha put i kutturan-niha.

Gi fino' Ingles, gof "ma'i'ot" pat "narrow" i hinasson-niha.

Hinasson-niha na i kutturan Chamoru, solu hafa uniku giya Hita, ya taigue gi todu i otro kuttura.

Pat hinasson-niha, na i Chinamoru solu hafa estaba gaige guini antes di manhalom i Espanot.

Dinagi este dos na hinasso. Ti magahet yan dinagi.

Gi este dos na hinasso, i Chinamoru i perfekto Chamoru ha'. Lao taya' gi hilo' tano' perfekto, taya' taotao, taya' kuttura. Sina un aligao gi todu i lugat giya este na mundo, yan taya' sinedda'-mu siempre. Pues hafa i bali-na ayu na inaligao?

Taitai este na betsu. Este dipotsi i korason i mannatibu na taotao.

Estague i minagahet debi di ta akihom.

*************************
Indigenous Is...

Indigenous is not a skin color,
Indigenous is not my nose,
Indigenous is not my eye color,
Indigenous is not my lips,
Indigenous is not romanticizing ancient teachings,
To appropriate,
To disseminate,
To cut to pieces,
And abbreviate in a research document,
Indigenous is removing layers of shame from your ancestors trail,
Indigenous is stepping up to the plate,
Healing and creating a new way for future generations,
Indigenous is standing tall,
Indigenous is standing beautifully,
Indigenous is an honor.

Comments

Ajijaak said…
Thank you for linking my poem! Peace!
Jay Che'le said…
Gof maolek ya sen magahet esti na tinige. Hu translada esti para hita ni manChamoru ya puedi ha in gosa esti na bidahu.

Ti Chamoru i kulot lasås hu
Ti Chamoru i gui'eng hu
Ti Chamoru i kulot atadok hu
Ti Chamoru i labios hu
Ti Chamoru ma fa'huegu i hagas tiningo'ta
Para ta na'adispåtta
Para ta na'chalapon
Para ta uttot
Yaon na'hålom gi påpet manestudia
Chamoru i na'suha mamålåo gi feggi manmañainata
Chamoru i risponsibilidåt
Para ta ta fanågue ya chachalåni siha i manmamaila
Chamoru i tåotåo ni man acho'
Chamoru i bunitu na manohge
Chamoru i onran i tåotåo tano


Lao gi magahet, mattu yu guini para bai faisen hao Miget, nai'an na pun falagu para senadot?? haha. Man nisita ham un taotao na sina u tacho' yan difendi i hinggeta yan kuttarata gi islata. Hu honggi na sina un kumbensi i taotao siha nu i uniku na pusisonmu yan i propiu na iyomu "style". Magahet chetton i lina'la Chamoru gi kurasonmu, ya takhilo' i edukasionmu lokkue. Sina sempri un na'setbe i ineyakmu para un ke'fa'maolek i situasionta giya Guahan. Dispensa sa' kulang hu ke'disponi hao, lao ti enao diputsi. Malago'hu ha sumangani hao na guaha taotao sempri mansupotta hao kumu un supok halom gi bandan politiku.lol Ya gi magahet, kumu ma tulaika tatte' i numerun mansenadot gi Liheslaturan Guåhan, guaha sempri sais na siya ma'baba para nuebu na taotao. =]

Popular posts from this blog

Chamorro Public Service Post #15: Pues Adios, Esta Ki

Tuleti

Guam: The Movie