Gaige Yu' Tatte Giya Guahan

Put fin, gaige yu’ tåtte giya hafa mismo i islå-ku, Guahan.

Yanggen un tungo’ yu’ ya un tungo’ Guahan, siempre esta un tungo’ lokkue na sti bai hu sessuyi pumost guini gi i blog-hu, mientras gaige yu’ guini giya Guahan.

Diferentes i tiempo guini (i tiempo relo yan i tiempo uchan yan minaipe), sa’ diferentes lokkue i klasin internet (ai adai, esta payun yu’ nu Wireless yan DSL).

Yanggen gaige yu’ gi i gima’n iyo-ku grandparents, ya sumusurf yu’ gi i internet, put i dial-up na modem, ti sina ma usa i tilifon iyo-ku grandparents. Yanggen Si grandpa hinasso-ña na esta gaige yu’ apmam (fihu 15 minutos ha’) gi i internet, pau faisen yu’, “Mike? Kao gaigaige ha’ hao gi i internet? Kao macho’cho’cho’ ha’ i tilifon, sa’ gauha inagang ni’ hu nanangga…”

Gof yayas yu’ lokkue desde matto yu’. Ti hu kekesångan na ti yayas yu’ gi i tiempo-ku gi lågu, lao diferentes i patte-ku ni’ yayas guihi. Gi lågu, todu i tiempo i tintanos-hu ni’ yayas, sa’ todu i tiempo, guaha na debi di bai hu tuge’ para eskuela, para magazine, para dinaña siha, para maseha hafa otro na fina’pos. Lao, guini, macho’cho’cho ha’ i tintanos-hu, lao mas hu na’sesetbe i otro na muscles-hu, pi’ot i kannai-hu siha yan i tata’lo-hu.

Para håmyo ni’ tumungo’ put i oriyan i gima’n iyo-ku grandparents, esta un komprende pat tungo’ siempre hafa ilelek-hu. Para håmyo ni’ ti tumungo’, meggai na tinanom guini. Gof betde i thumb-ña iyo-ku grandmother, so pues kalang halom tano’ gi oriyan i gima’n-ñiha.

Gi ayu na lugat, meggai na che’cho’, meggai para u nina’yayas i tahtaotao-hu.

Pues, hunggan, mas yafai yu’ guini, lao bai hu sangåni hao ni’ i minagahet, ya-hu sinembatgo.

Gi nigap-ña, nai hu fa’tar i atof iyo-ña storage container Si Grandpa, matto un likidu na siniente. Gofffff maipe ayu na ha’åni, sa’ macho’cho’ yu’ gi i atof un metal na container nai mas takhilo’ i minape i ha’åni. Gof masahalom yu’ put i che’cho’, lao sinembatgo kalang mapao yu’. Ti hu tungo’ sa’ hafa. Buente mapao i siniente-ku sa’ hu ayuyuda i grandparents-hu, buete mapao yu’ sa’ macho’cho’ yu’ gi i halom tano’ i Chamorro desde kuatro na millennium tatte. Ti bai hu dagi hao ya sångan na hu komprende sa’ hafa matulaika i siniente-ku, lao magof yu’ na matulaika. Magof yu’, sa’ hu maloffåni i gof tituka na minape, ya hu gof gosa i che’cho’-hu. Siempre, este i sinienten i guagualo. Siña na este na klasin siniente, ma siesiente todu tiempo.

Bai hu gof chagi umusuni pumost gi i blog-hu, lao para pa’go yan agupa’ debi di bei na’listo yu’ para i Dinaña Fakmåta. Pau guaha open mic yan spoken word guihi, ya malago yu’ umapatte i tinige’-hu siha.

Pa’go hu disiside kao maolekña na bai hu usa un betsu ni’ esta matuge’, pat bai hu tugiyi Fakmåta un nuebu na betsu.


Anyways, estague un litratu-hu ginnen i Dinana Sotta, tres anos tatte giya Alcanta Mall. Spoken word este na dinana lokkue, ya hu presenta i betsu-hu "Time Machine Native."

Comments

Pete said…
I know this sounds like a pathetic request but can't u translate this entry! it seems interesting and my useless monolingual tongue cant understand it. Thanx

Popular posts from this blog

Chamoru Love Sayings

Biba Eskuelan Hurao!

Announcing the 2012 Guam Political Sign Awards