I Sengsong Malesso'

Estague un dikike’ na tinige’-hu put i sengsong Malesso’ giya Guahan. Hu tuigiyi i prayek I Ma’adahen i Fino’ Chamorro gi Koleho nu este. Dipotsi para u mausa gi un leksion put i sengsong gi sanhaya’ na songsong siha giya Guahan. Hu mentiona gi tinige’-hu unu na gof impottante lao esso malefa na sinisedi gi sengsong gi duranten i Tiempon Chapones, annai mangkahulo’ i Chamorro gi sengsong ya ma dulalak i sindalun Chapones, ya ma gogguen maisa siha.

Estague i tinige’-hu:
Gefpaʹgo Malessoʹ na songsong. Guaha pantalan ni siña maʹudai hao batko para un bisita Dånoʹ (Cocos Island). Esta hassan koʹkoʹ giya Guahan, lao siña mannoddaʹ hao koʹkoʹ giya Dånoʹ. Meggai na estoria put este na songsong lokkueʹ. Gi i Tiempon Chapones manmapunoʹ meggai na Chamorro ni i Chapones giya Tinta yan Fåha na lugat. Lao i Chamorro manachu ya ma kontra i Chapones ya manmadulalak huyong giya Atate. Este na aksion munaʹ fan såfu i Chamorro giya Guahan guihi na tiempon gera.

Gefpåʹgo na songsong iya Malesso lokkueʹ. Guaha kampanåyon giya Malessoʹ gi otro båndan chålan Kombenton Påle’. Si Påleʹ Cristobal de Cabals kumåhat i kampanayon gi mit nuebe sintos dies (1910). Este siha na klasen gumaʹ man mafanåʹan “mamposteria.”

Comments

Popular posts from this blog

Chamorro Public Service Post #15: Pues Adios, Esta Ki

Tuleti

Guam: The Movie